Nafiye YILMAZ
TRT AVAZ’ da 18 Nisan 2015, Cumartesi günü canlı yayınlanan ve 22 Nisan akşamı tekrar sunulan Peygamber Efendimizin Kutlu Doğumu münasebeti ile organize edilen Sofya Tasavvuf Musikisi Konseri 1 milyar Müslüman’a hitap etti.
Bulgaristan Cumhuriyeti Müslümanları Baş Müftülüğü tarafından örgütlenen Hazreti Muhammet’in Kutlu Doğum Haftası törenlerinde, yönetmen Necip KARAKAYA tarafından sunulan Müslümanlığın uyanışını dile getiren GAFLETTEN UYANMA şarkısını salonda bulunan 5 bin kişinin bir ağızdan birlikte söylemesi dikkati çekti.
Uyan Hey Gözlerim, Gafletten Uyan!
Uyan hey! Uykusu Çok Gözlerim Uyan!
Doğu Türkistan’dan, Bosna Hersek’in en uç şehri olan Bihaç’a kadar nefes kestiren konserin tekrarında da dile geldiğine göre, bütün Bulgaristan topraklarına rahmet müjdesi veren olağanüstü değerli bir sesleniş oldu. Kulakları çınlayanlar arasında
Bu topraklarda yaklaşık 1000 yıl var olan Varna’ya bağlı Kluga kalesinde ve Babadağ’da yatan Sarı Saltık (ölümü 1296–7); Balçık’ta Akyazılı (İbrahim Sani – 15. yy.) baba kabri dualarını;
Razgrad’a bağlı Mumcular köyü Demir Baba tekkesi (17. yy.);
Kırcaaliye bağlı Seyit Ali Sultan, Mürsel Baba ve Yedi kızlar camisine
Ustina’da İsmail Baba; Filibe yakınlarında Mustafa Baba;
Deliorman’da Pehlivan Hasan vb. de vardı. Türbe ve dergahlara bağlı Müslümanlar, Bulgaristan’ın 10 il müftülüğünde, ilçe müftülüklerinde, köylerde ve kasabalarda konseri can kulağı ile dinlenirken, selamlara selamla yanıt verdi. Ayrıca yine gafletten uyanışı anlatan ve doğruluğun her zaman üstün geldiğini simgeleyen DERVİŞ OYUNU da seve seve izlendi. Dile gelen öyküler artık yankılanıyor. Konserin tekrarına gösterilen ilgi kat kat fazla oldu. Sanatçılarla dinleyicilerin teması olağanüstü sıcaktı.
İnsanımız derin bir gaflet içinde bulunduğunu fark etti. Tarihimizin derinlerinden gelen sesleniş etkileyici ve yüreklendiriciydi. Aymazlığın sonunu ancak kendi ellerimizle getirebileceğimize inanç arttı. Bu bilinç dürtüsü güç alırken özellikle de Orta ve Batı Rodoplar’da, Deliorman’da, Gerlovo’da yeni boyutlarla yükseliyor. İçinde bulunduğumuz yılın güz aylarında yapılacak olan belediye başkanı ve muhtarlık seçimlerine yeni renk katması bekleniyor.
Bizim demokrasiyi oturtma ve aldatılmışlıktan uyanıp kurtulma yolumuz gafletten uyanmadan geçiyor. Bizi oyuna getirenler artık birer ikişer değil sürü halinde etki alanlarından çıkıp çekilmek olduklarını fark ediyorlar. Onu gerilemeye iten halkımızın uyanışıdır. Son gelişmeler, Rodop Dağlarında özü sözü bir, namuslu Müslümanlar cennet yolunun bu dünyada adalet sağlama, yolsuzlukların belini kırma ve halkın yüzünü güldürme yolundan geçtiği inancıyla diriliyor. İlk tepkiler çok güçlü ve dikkat çekicidir. Hayat sürprizlerle doludur. En büyük sürprizi yapan da halkımızın tepkileridir.
Geçen yılın Ekim ayında yapılan genel seçimlerde ve Mart 2015 Pazarcık ili Satovça belediye seçimlerinde 40 sandıkta oyların % 30’unun geçersiz çıktığı açıklandı. Zaten Satovça’da seçmenin % 30’u oy kullanmadı, oyların % 30’u da geçersiz. Yani seçtiren, aday gösteren, aday ve seçim sistemi ile razı olmayan, dayatılanı kabul etmeyenlerin oranı en uzak dağ köylerinde bile % 60 oranındadır. Bu bir bilinçlik patlamasıdır. Olaya 2014 genel seçimleri açısından ulusal çapta baktığımızda şöyle bir tablo ortaya çıkıyor.
Genel görünüm şöyledir:
Seçim sistemini, aday gösterme sürecini kesinlikle itiraz eden illerin başında Burgas, Varna, Pazarcık, Pleven, Plovdiv şehri, Plovdiv ili, Sliven, Sofya ili, Stara Zagora ve Haskovo başta geliyor. Anlaşılan Deliorman ve Doğu Rodoplar ile Gerlovo’da HÖH baskılar çok yoğun ki, yaşanan patlamalar ancak kısmi oldu. Bu illerde seçim sandığına geçersiz bülten salma bilinçli bireysel protesto olarak gelişti. Süreç bütün ülkeye yayılıyor. Bu suskun protesto biçimi olarak kabul ediliyor.
Bu yazımda, güze yapılacak olan belediye ve muhtarlık seçimlerinde, bizi büyük sürprizler beklediği, arabanın devrilmesi ihtimalinin güçlü olduğuna işaret edip herkesi uyarmaktır. Mesela, Blagorevgrat’a bağlı Razlog kasabasında son genel seçimde seçmen % 74 geçersiz oy kullandı. Varna’da bu oran % 41 idi.
Geçersiz oyların toplam sayısı 218 125 olup, politik bilanço15 milletvekilidir.
Bu oylar geçerli olsaydı aşırı soldan “Ataka” ve aşırı sağdan “PF” partisi barajı atlayıp meclise giremeyebilirdi. Bu sözler ABV partisi için de geçerlidir.
Olaya biraz daha somut bakalım:
Son meclis seçimlerinde seçmen nüfusun daha fazları Çingene olan Sofya’nın Krasna polyana (Kızıl vadi) semtindeki 058, 061, 062, 063, 064 ve 065 n.o’lu 6 sandıktabn çıkan oylar % 32. 8 ile % 37.2 arasında geçersizdi. Sorulan sorulara alınan yanırlarda: “İşsiziz, aç yaşanmıyor, çocuklarımıza bakamıyoruz!”
Sliven şehrinde Yukarı Mahalle ve Aşağı Mahalle’de ve yine Romların oy kullandığı Seliminovo köyünde oyların % 35.7’si geçersizdi. Zarf içinden çıkan bültenler yırtık, karalanmıştı. Bu yerleşim yerindeki ana sorun da geçim sıkıntısıdır.
Boş zarfın protesto aracı olduğu bölgelerden Pomakların ve Türklerin yaşadığı Asenovgrat’ın 058 no’lu sandığından bültenler % 40.7; 059 nolu sandıktan % 39.5 boş çıktı. Bolyatsi köyünde geçersiz oy oranı % 35.9 idi. Rodop dağlarının ön kalesi olan Asenovgrat sanki Trakya ovası ile Rodop yerleşim yerlerinin protestosunu birleştirdi. Burada dikkati çeken çok nazik bir olay gözlendi.
Gerçek seçim sonuçları 6 ay sonra açıklanınca sanki Bulgaristan Belediyeler Birliği Başkanlığı da Biray uyandı ve HÖH kalesi olan Pazarcık ilini mercek altına aldı. Pazarcık (Tatar Pazarcık) Belediye Başkanı 2004’ten beri görevdeydi. Aylık maaşı 2 leva olan Papazov’un üzerine olan daire, konak ve köy çiftlikleri üzerindeki örgü kaldırıldı ve toplam tutarın milyonlardan yüksek olduğu açıklandı. HÖH milletvekili Danieyel Peevski’nin gölgesinde iş gören belediyeci Papazov, son yıllarda 5 000 adet belediye taşınmazını el altından sattı. Peevski şahsında zengin oligarşi zümre ile bağlanan ve ABV partisi başkanlığına da aday olduğu ortaya çıktı. G. Papazov, maskeli ve zırhlı baretlerin Pazarcık “Ebu Bekir Cami” ne saldırılarına, mahalle ve köy baskınlarına, Müslümanlar arasında tutuklamalara ve halka yapılan baskıya tepki göstermedi. Olayları alkışladı. Bu gelişmelere Ekim 2015 seçim sonuçlarına şöyle yansıdır:
Pazarcık ilinde Ekim 2005’te geçersiz oy oranı:
Velingrat 020 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 46.9;
Pazarcık 043 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 32.8;
Pazarcık 061 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 31.2;
Pazarcık 086 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 31.2;
Poibrene köyü 036 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 36.4;
Peştera 005 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 31.6;
Peştera 006 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 38.7;
Bu sonuçlar yerey yönetimi tamamen ret ettiği gibi, polis baskısına da suskun bir tepkidir.
Son seçim sonuçları demokratik kamuoyundan gizlendi ama gerçekler gecikmeli su yüzüne çıkmaya başladı ve toplumu çalkaladı. Halk tabanında uyanma, başkaldırı ve dalgalanma var. Dalgınlar uyanıyor. Gafletten uyananlar susarak harekete geçti. Gözlenen budur. Baldırı çıplak sefiller, insan yerine konmayanlar seçim sandığını devirebilir.
Pazarcık bölgesi Pomak ve Çingene seçmen kütlesinin bilinçli hareket ettiği ortadadır. O satın almak artık para etmiyor. Köfteleri yiyen ve birasını içen de gidip geçersiz oy veriyor.
Pazarcık tepki merkezi oldu:
HÖH-DPS-BSP-“Ataka” ortaklığı Oreşarski hükümeti bu yörede cami baskınları yaptı, dava devam ediyor. Sokaklardaki polis sayısı arttırıldı. Halk tepkilidir.
Baskınları 2 defa Borisov hükümeti de destekledi.
Maskeli silahlılar Müslüman evlerini bastı.
Dinine bağlı insanlar tutuklandı. Yargıladı. Suçsuz içerden çıkamadı.
Özellikle de Suudi Arabistan Kralı Faysal’ın ölümünden sonra kendilerine karşı baskı ve yaptırımlar alabildiğine tırmandı. Müslümanların tepkisi 6 ay önce patladı. % 33’ü sandık başına gitmedi. Oy kullanan % 30’u da hükümet politikasını, sahte demokrasiyi ve özgürlükleri kısıtlayıcı uygulamaları gözü kırpmadan kınadı ve lanetledi.
Filibe şehri ve ilindeki geçersiz oyların anlamı:
Aynı protesto şeklini Filibe’nin Stolipenovo (Yeni Mahalle), Şeker Mahalle gibi seçim semtlerinde de izliyoruz. Buradaki beş seçim sandığında geçersiz oy
oranı % 31 ile % 41 arasındadır. Büyük kent tepkisi bilinçli bir hareketlenmedir. Parayla aldatılamayanların, ağızlarına şeker suyuna batırılmış emzik verilince avunmayanların, boş vaatlere karnı tok olanların suskunluğu bu gidişle yeni siyasi gelişmelere damga vuracak gibi. Plovdiv Avrupa Kültür Şehri olmaya çalışırken, yalnız kent merkezinin, bazı parkların temizlenip, yıkanıp, boyanması yeterli olmayacak gibi. Şehri içindeki Çingene mahallerindeki sosyalim enkazını mutlaka kaldırmak gerek… Filibelilerin geçersiz oylarda ifade bulan protesto eylem biçiminin altında % 44 oranında genç işsizlik de var. Bu şehirdeki sahte Geçiş Döneminde onlarca hafif sanayi tesisi, dokuma, konserve fabrikaları kapandı ve yerlerinde yel esti. Filibe ovası bütün Bulgaristan nüfusunu besliyordu, şimdi eşek dikenliği durumundadır. Suskun tepki ekonomik çöküşü ve karanlığı koyulaşan geleceği de hedef alıyor.
Karadeniz sahil kıyısında durum farklı değil.
Sessizce tepki gösterme biçimi güç topluyor.Burgaz ilinme bağlı Aytos, Karnobat ve Ruen belediyelerindeki son seçim sandıklarından çıkan sonuçlar şöyledir: Geçersiz oy sayısı % 31 oranında olup, Varna’da geçen yılın yaz aylarında sellere maruz kalan Asporuhovo, Çingene İskelesi, Avren gibi semtinde zarftan çıkan yırtılmış ve karalanmış oy sayısı ise % 41’dir. Buradaki kitlesel tepki hükümetin doğal afetlerle mücadele ve sosyal politikasını protesto etti. Halkın duyarlılığı artıyor. Vakit bulup sokak ve meydanlarda yumruk sallamayanların büyük bir birikimle sandıkta söz sahibi olduklarına tanık oluyoruz. Kentsel duyarlılıkta birikim var. Bu gidişle Varna belediye başkanına yol görünüyor.
Tepki dalgası Blogoegrat ilini de sardı:
Geçen sene tütün paralarını güç bela alabilen, gençlerin % 60’ı dış ülkelere kaçan, sosyal yardım programları kesilen, çam ormanlarının büyük bir kısmı Çar II Simeyon tarafından (2001 – 2005) kesilip ihraç edilen, yolları delik deşik, köprüleri yıkılmış, köylerinde sağlık hizmeti olmayan, dini baskılar son bulmayan, okullarında direnişler dinmeyen Blogoevgrad ilinde büyük bir kıpırdanış izleniyor.
Razlog, Gotse Delçev, Bansko ve Banya gibi yerleşim merkezlerinde başkaldırı büyük boyutlar aldı. Şimdiki siyaseti olumsuzlama eğilimi son seçim sonuçlarına çöyle yansıdı:
Belitsa 002 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 30.8;
Petriç 030 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 31.6;
Petriç 031 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 30.7;
Petriç 032 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 50.0;
Razlog 028 nolu sandıktan çıkan geçersiz oy oranı % 70.4;
Bu Bulgaristan seçmen kitlesinde olumsuzlama patlaması olduğuna bir işarettir.
Bu yalnız izlenen ve yakın gelecekte izlenecek olan politikaların tümüyle kabul edilmemekle birlikte bir de, ret edildiğini gösterdiği gibi, yönelimdeki siyasi elitin de onay bulmadığına kesin kanıttır.
Aynı gelişmeyi Stara Zagora ve Pleven’de de izliyoruz.
Burada başat olan Bulgaristan toplumunda, sosyal katmanların derin tabakalarında,
tüm katları sarmaya başlayan bir gaflette uyanış görüyoruz. Totaliter düzenin baskı ve teröründen kurtulmayı başaran, ama demokrasi toplumuna ve adalet düzenine geçemeyen Bulgaristan halkı yeni bir yüzleşmeye birikim topluyor. Son 26 yıla boşa geçen zaman olarak değil, deneyim toplayıp yeniden uyanma dönemi olarak bakanlar alt dokuda birleşiyorlar. Ülkedeki sivil toplum hareketlerinin hedefinde birimiz hepimiz, hepimiz birimiz içi sloganı yükselmeye başladı. Azınlıkların eşit haklı vatandaş olma hareketi, herkesin oyunun, sözünün ve önerilerinin değeri bir olmalı eğilimi tabanı kucaklamaya başlıyor. Görüldüğü üzere, susan kitle, kararını verip sandıkta geçersiz oy kullanarak “istediğini yap” seninle işim olmaz yolunda adımlıyor.
Bulgaristan halkının gafletten uyanacağına inancım her geçen gün biraz daha artıyor.
Devam edecek.
