Sevilcan YUCE
Konu: Türkülerimiz sanatsal yaratıcılığımızın temelidir.
Sosyal örf yaratıcılığımızda Gelin Türküleri başta gelir ve çok önemli bir yer alır.
Bu eserlerin doğması genç kızların yuvalarından ayrılması ve aile ilişkilerine olan yaklaşımını dile getirir. Saygı ve minnettarlık, korku ve umut dokuludur. Bu yapıtların yerel niteliği vardır. Gelin Türkülerimizi folklor araştırmacılarımızdan Hüseyin Çeşmeciev ve Rıza Mollov tarafından toplanmış ve değerlendirilmiştir. 1950’li yıllarda Bulgaristan Türklerinin özgün edebiyat ve sanatının lale devrinde bu eserler Türk Halk Türküleri derlemelerinde anadilimizde yasılmıştır. Bu eserlerin dilden dile dolaşarak düğün ve derneklerde en güzel şekilde söylenmesine o yıllarda sayıları 3 olan Türk tiyatrolarımız ve 100’den fazla heveskâr sanat topluluğumuz büyük özen göstermiştir.
Sizler için seçtiğimiz 4 gelin türküsü memleketimizi her yerinde bilinir.
Gelin Türküsü – 1
Annem annem, canım annem
Südünü emdim kane kane
Helâl eyle döne döne
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Bakırlarım susuz kaldı
Anneciğim susuz kaldı
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Evlerimin önü kavak
Kavağın yaprağı varak
Elim kına, yüzüm duvak
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Evlerimin önü ide
İğdenin dalları yerde
Uzlaşırız kare yerde
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Evlerimin önü şimşir
Şimşirin yaprağı yeşil
Aklını başına devşir
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Evlerimin önü nane
Ben kül oldum, yane yane
Helâl eyle canım annem
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Çıkarım kızın annesini
Atsın kızın paresini
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Çıkarın kızın yengesini
Vursun kızın kınasını
Ayırmayın beni anneciğimden
Uçurmayın beni yuvacığımdan
Gelin Türküsü -2
Anamın buğday somunu
Burnumda tütüyor
Ellerin en tatlı sözleri
Bağrımı deliyor.
Anamın kanadı olsa
Uçsa da gelse
Üç aylık yoldan geliyor
Anamın kokusu
Altı aylık yoldan geliyor
Babamın kokusu.
Babamın kırk atı olsa
Uçsa da gelse
Uzak da uzak memleketlere
Kız vermesinler
Analar babalar kız evladını
Hor görmesinler.
(Not: Bu türkümüzü sevilen sanatçılarımızdan Kadriye Lativova’nın icrasında internet sitelerinde bulabilirsiniz)
Gelin Türküsü – 3
Akşam olur kardeşlerim aç gelir
Bu gece bana el kapıları güç gelir
Bülbül eşten, ben kardeşten ayrıldım
Bülbül gülden, ben annemden ayrıldım.
Akşam olur kardeşlerim gezinir
Gezinir de köy odalarında büzülür
Bülbül eşten, ben kardeşten ayrıldım
Bülbül gülden, ben annemden ayrıldım.
Anam der ki ben kızıma kıyamam
Babam der ki, ben sözümden dönemem
Bülbül eşten, ben kardeşten ayrıldım
Bülbül gülden, ben annemden ayrıldım.
Akşam olur kardeşlerimin yok durağı
En güç olur ayrılmanın ferağı
Bülbül eşten, ben kardeşten ayrıldım
Bülbül gülden, ben annemden ayrıldım.
Akşam oldu yakamadım gazanı
Kadir Mevlâ’m öyle yazmış yazı
Bülbül eşten, ben kardeşten ayrıldım
Bülbül gülden, ben annemden ayrıldım.
Gelin Türküsü – 4
Altıma yaydılar bir kaba döşek
Yanıma koydular bir aptal uşak
Ben isterim dengim ile oynaşmak
Sen bana yâr değil, kal simden geru
Sen bana yar değil, öl şimden geru.
Altıma yaydılar bir ala kilim
Yanıma koydular bir güllü gelin
Senin nene lazım, be çocuk, tellice gelin
Sen bana yâr değil, kal simden geru
Sen bana yar değil, öl şimden geru.
Varın söyleyin de İnal Hocaya
Nasıl nikâh kıymış böyle kocaya
Acırım, yanarım geçen geceye
Sen bana yâr değil, kal simden geru
Sen bana yar değil, öl şimden geru.
