Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre 2016’da Bulgaristan’da kendi hesabına çalışanlar, 15 ile 64 yaş arasında neredeyse çeyrek milyon kişiydi.

İstatistiklere göre çalışan vatandaşların yüzde 12’si Bulgaristan’da sosyal güvenlik programı kapsamında belirlenen bir veya daha fazla sosyal riske karşı kendilerini sigorta ettirmeye seçmişlerdir.

AB’deki serbest meslek sahiplerinin ortalama oranı yüzde 14 ve Bulgaristan ile aynı göstergeye sahip ülkeler Fransa, Avusturya ve Litvanya’dır.

Ulusal İstatistik Kurumu’nun (NSİ) 2016 verilerine göre, Bulgaristan’daki çalışanların sayısı yaklaşık 3, 2 milyon kişiydi. Onlardan iş sözleşmesi ile çalışanlar 2,8 milyon kişi, işverenlerin sayısı 100 bin’den fazla ve ülkemizde serbest meslek sahibi kişi sayısı 250 bin civarındaydı.

Avrupa kriterlerine göre, “serbest çalışanlar” genellikle beş kategoride tanımlanmaktadır:

-Girişimciler;
– Geleneksel serbest mesleklerde çalışan kişiler;
– Zanaatkar, tüccar ve çiftçiler;
– Düzenlenmemiş meslekleri icra edenler (yani “yeni profesyoneller”);
-Vasıfsız emek sahipleri.

Milli Gelir Ajansı (NAP) tarafından yapılan açıklamada sigorta primlerini kendileri ödeyen kişilerin sigorta türünü değiştirmeleri için son başvuru tarihinin 31 Ocak 2018 olduğu anımsatıldı.

Sigorta primlerini kendileri ödeyen kişilerin sigorta türü, NAP İcra Müdürüne beyan dilekçesi verilerek, her takvim yılı için değişebilir.

AB’de serbest çalışanların yaptığı işler

Eurostat verilerine göre, 2016 yılında AB’de serbest meslek sahipleri 30, 6 milyondan fazla kişiydi. Eurostat’ın analizine göre, AB’de üç serbest çalışanın ikisi erkeklerden oluşuyor; yarısından fazlası 45 yaş üzerinde ve bu kategorideki yaklaşık yüzde 70’i bağımsız çalışıyor, yani başka işçiler olmadan çalışıyor.

Serbest meslek sahibi kişilerin en yüksek oranı Yunanistan’da, orada serbest çalışanın neredeyse birisi kendi kendisinin patronu, yani güney komşumuzdaki iş sahipleri işçilerin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturuyor.

İtalya’da serbest meslek sahipleri ülkede işçilerin yaklaşık yüzde 20’sini oluşturuyor, yani her beş işçiden biri kendi kendisinin patronudur. Polonya için de veriler benzerdir-yüzde 18.

Danimarka’da serbest meslek sahipleri oranı yüzde 8, Almanya, Lüksemburg ve İsveç’te ise bu oran yüzde 9’dur.

Eurostat’ın analizine göre, AB’de en yaygın serbest meslekler, perakende ticaret ve otomobil ve motosiklet tamirciliğidir. Bu mesleklerde serbest çalışanların sayısı yaklaşık 5 milyon kişidir.

Bu mesleklerden sonra serbest çalışanların görüldüğü diğer meslekler: tarım, ormancılık ve balıkçılık – AB’de toplam 4, 4 milyon işçi; inşaat ve girişimcilik – 3,9 milyon kişi; profesyonel, bilimsel ve çok spesifik teknik faaliyetler – 3,7 milyon kişidir.

Analiz sonuçları, yalnız çalışmaya istekli olanlar arasında genç nüfus oranı oldukça artma eğilimi göstermektedir. 2015’te AB’de sigorta primlerini kendileri ödemeyi seçen 25 yaş altındaki gençlerin sayısı 70 bin iken 2016’da bu sayı 100 bine çıktı.

Kırcaali Haber