Hamidiye Köyü Karaman Merkez’in kuzeyinde ve Merkeze 15 km uzaklıkta olup 1011 metre yükseltidedir. Köyün Kuzeyinde Dinek, Güneyinde Göztepe, Batısında Kılbasan, Doğusunda Salur ve Beydili köyleri bulunmaktadır.

Köyün nüfusu 1904 yılında 212, 1922 yılında 32 hane 147 kişi, 1925 yılında 252, 1950 yılında 320, 1960 yılında 378, 1975 yılında 443, 1990 yılında 220 ve 2014 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre 92 erkek, 65 kadın, toplam 157 olarak saptanmıştır. Bu köyümüzden de Karaman merkeze yoğun göç olmuştur.

Balkanlar”da göçe yol açan büyük çaplı olaylardan biri, halk arasında 93 Harbi olarak nitelenen, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’dır. Osmanlı’nın kaybettiği bu savaş sonrası Sırbistan, Karadağ, Romanya ilk defa bağımsız olurken, Bulgaristan özerk prenslik haline dönüşmüştür. Rus birliklerinin Yeşilköy’e kadar yaklaştıkları savaş sonrasında bir buçuk milyon insan göç etmiş, bunların bir kısmı Balkanlar’daki kaybedilmemiş topraklara yerleştirilmiştir. Anadolu’da ise Osmaniye, Reşadiye, Hamidiye, Orhaniye ve Mecidiye gibi isimlerle çok sayıda yeni köy kurulmuştur.

Bulgar çetelerinin imha hareketiyle karşılaşan Rumeli Türkleri yaşadıkları toprakları terk etmek zorunda kalmışlardır. Hamidiye köyü halkı da 1891 yılında oluşan yeni göç dalgası ile bu mezalimden kurtulmak için göç etmiştir. Önce İstanbul’a gelen halk 1891 yılı Kasım ayında 278 hanesi Konya’ya intikal etmişlerdir. Konya’ya gelenler hasat mevsiminden sonra geldikleri için hemen yerleştirilmemiş, halktan toplanan iane ile Konya’da bazı kamu binaları ve hanlara yerleştirilmişlerdir. Ayrıca daha fazla mağdur olmamaları için ertesi yıl bahar mevsimi ile birlikte nerelerde iskân olacakları tespit edilerek arazi tahsisi yapılmış ve biran önce ürün yetiştirip kendi ihtiyaçlarını karşılamaları amaçlanmıştır.

Yapılan dağıtımla 45 hanesi Karaman’a gönderilmesi kararlaştırılmışsa da 15 hanesi Konya civarında kalmış, 35 hanesi gelmiştir. Tamamı Bulgaristan Deliorman Bölgesi Şumnu civarından gelmişlerdir. İçlerinde birkaç hane Boşnak da bulunmaktadır. Bunlardan 12 hanede 32 nüfus Karaman’ın 15 km kuzeyinde önceden Tanrıvermiş olarak bilinen eski köy yerleşkesi olan ören yerine yerleştirilmişlerdir. Bu yeni kurulan köye de Padişah II. Abdülhamid’in adına izafeten “Hamidiye” adı verilmiştir. 24/L /1307 (Hicrî) tarihli belgede; “Karaman kazasında kâin Tanrıvermiş adlı yerde teşkil olunan muhacirin karyesine Hamidiye isminin verildiği.” belirtilmektedir.

Hamidiye köyüne, 1908 yılında yine Deliorman Bölgesi Şumnu civarından gelen muhacirler yerleştirilmiş ve bunların yerleştirildikleri mahalleye Cedidiye adı verilmiştir. 24 Kasım 1908 tarihli babalık Gazetesinin haberine göre, son gelen muhacirlerle birlikte Hamidiye köyünün 35 haneye ulaştığı sanılmaktadır.

Bulgaristan Türklerinin XX. yy’daki ikinci büyük kitlesel göç hareketi 1950-1951 yılları arasında gerçekleşmiştir.  Dönemin Bulgar yönetiminin uyguladığı “Tek bir ulusun yaratılması” siyasetine en büyük engel olarak Bulgaristan’da yaşayan en büyük azınlık olan Türkler görülmüş ve yaklaşık 200.000 Türk vatandaşı zorunlu göçe tabii tutulmuştur. Bu göç dalgasında da bu köye yerleştirmeler yapılmıştır.

Karaman Suğla Gölü ve Bataklığı ve bu alanın hemen yanında bulunan Suğla Köyünün adının günümüzde “Hamidiye” olmasına rağmen halk arasında hâlâ “Soğla” şeklinde telâffuz edildiği ifade edilmiştir. Bu kelime, göl ve bataklıklarda su çekilmesiyle elde edilen ve daima yaş bulunan altı sulu toprak, tarlaların fazla suyunu çekmek için açılan derin suyolları ve son olarak da çaylar taştıktan sonra etraftaki arazide bıraktığı mil anlamlarına gelmektedir. Antalya ve Konya illerinde bu kelime “sola” biçiminde de kullanılır.

Köy halkının geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Köyün hemen batısında bir höyük bulunmaktadır.

Fotoğraflar: Mehmet Çetin
Araştırmacı: Osman Ülkümen
Editör: Cuma Ali Kaya
Karamandan.com