Moskova Müslümanları 2018

Tarih.  7 Ocak 2018

Yazan: Raziye ÇAKIR

Konu:  Moskova’da her 6 kişiden biri Müslüman.

Rusya Federasyonu Başkenti Moskova’da Moskova Merkez Cainde ve Dolatynda 2017 Kurban Bayramı namazı.

Rusya Federasyonu sınırları içinde bağımsız bir Cumhuriyet olan, Müslümanların yaşadığı Dağıstan’da Müslümanların Manevi Önderi olan Ahmad Abdullaev’in eşi ve danışmanı olan Bayan Ayna Gamzatova’nın 18 Mart’ta yapılacak olan Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı olarak kaydını resmen yaptırması bütün Rusya2da ve Müslüman dünyasında çok geniş yankı uyandırdı. Bayan Gamzatova Rusya Federasyonunda çıkan “İslam” dergisinin yazı işleri müdürüdür. Bayan Gamzatova Rusya Federasyonu’nun ilk kadın Cumhurbaşkanı adayıdır. Dünya basını olaya büyük dikkat ayırmaya başladı. Moskova’da seçime katılıp oy kullanma hakkı olan her 6 kişiden biri Müslüman seçmendir. Rusya Federasyonunda bu oran tüm seçmenlerin % 20’sinden fazladır.

18 Mart seçimlerinde Rusya Müslüman seçmenlerin Bayan Ayna Gamzatova’ya oy vereceği haberleri aldı yürüdü. Müslümanlar arasında büyük bir görüş birliği ve hareketlenme sağlandı. Seçmen kitlesi Rusya Gazeteciler Birliği üyesi olan ve yönettiği “İslam” dergisiyle Allaha iman eden çok geniş kitle tarafından tanınan adaya tam destek sunduğunu gizlemiyor.

Seçim öncesi çıkan yazılarda, İkinci Dünya Savaşı öncesi yıllarda Sovyetler Birliğinde 20 bin cami ve mescit yıkıldığını hatırlatanlar, o dönemin tarihe karıştığını ve son yıllarda Rusya’nın manevi önerdiğini üslenmiş bulunan Aleksandır Dugin’in “İslam değerlerine” büyük önem verdiğine dikkat çekiyorlar. İslam ile ilgili Dugin’in görüşleri son yıllarda Rusya Başkanı Vladimir Putin’in Müslüman devletleri ve İslam dini liderleri ile sıkı işbirliği ve dostluk kurması vurgulamaya değer gelişmelerdir. Türkiye’de İslam değerlerinin korunarak gelişmesine olağanüstü büyük önem gösteren Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan ile Putin arasındaki dostluk bağları ve 2017 yılında gerçekleştirdikleri 7 görüşme Müslüman devletlerde, Yakın Doğuda ve bölge dışında büyük etki yaratmıştır. Bu işbirliği ve koordineli yardımlaşma sayesinde Irak ve Suriye’de “DEAŞ” terör örgütünün beli kırılmış ve barış, güvenlik ve huzur tesis etmenin kapısı açılmıştır.

2017 yılı bu alanda yeni büyük adımların atıldığı yıl oldu. Türkiye’de ilk atomelektrik santralini Rusya’nın inşa etmesi kesinleşti; “Türk Akım” projesi üzerinde yoğun çalışmalar devam ediyor, savunma işbirliğinde “CC-400” favori hava savunma sistemi sözleşmesinin imzalanması bölgede dengeleri tamamen değiştirecek niteliktedir. Ticaret ve turizm alanlarında yeni rekorlar kırılıyor vs.

Görüşleriyle yeni ideolojiyi belirleyen Aleksandır Dugin daha 2013 yılında  Belgrat’ta çıkan “Ceo-politika” dergisine verdiği bir demeçte bu konuda şöyle demişti:

“Batı Dünyası İslam değerlerini küçümsüyor, onlara gereken değeri vermiyor ve Müslümanların çıkarlarına karşı çalışıyor.”

Bu açıdan bakıldığında Avrupa-Asya Birliği kurma fikri boş yerde doğmamıştır. Bunun temel dayanaklarından biri Rusya Federasyonunda İslam mevziilerinin güçlenmiş olmasıdır. Son yıllarda Rusya’daki gerçk durum değerlendirmesinde şöyle bir tablo ortaya çıkmıştır:

Rusya Federasyonu’nda “Tek Rus Ulusu ve Tek Din” tezi buharlaştı.

Rusya Federasyonu çok uluslu ve çok dinli, çok kültürlü bir devlettir.

Moskova’da bulunan, Avrupa kıtasının en büyük cami olan ve son yıllarda onarılan “Büyük Cami” açılış töreninde: Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin; Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayib Erdoğan ve Filistin lideri Mahmud Abas, Rusya Müslümanları Baş Müftüsü vs.

Moskova’daki camilerin sayısı 30’dan fazladır. Bunların 4’ü olağanüstü büyüktür. “Anıt Cami” Başkan Putin’in emri üzerine kurulmuş ve İkinci Dünya Savaşında Kızıl Ordu saflarında savaşırken şehit düşen Müslümanlar onuruna inşa edilmiştir. İstanbul’dan sonra Avrupa’da en büyük sayıda Moslüman yaşayan şehir Moskova’dır. Rusya Başkentinde 2018’de 2 milyon Müslüman yaşıyor ve ibadet hakları özgürce kullanabiliyor. Cami ve mescitler dışında Moskova’da birçok Müslüman Kültür Evi, din okulu, Müslüman geleneklerinin düzenlendiği yerler kapı açmıştır.

Moskova’da Müslüman Tatarların en kalabalık birlikte oturdukları, Kremlin Sarayı’ndan Güneyde bulunan tarihsel Müslüman Merkezi olarak bilinen “Zamoskvoreytski” semtinde ilk cami 1823’te kuruldu ve Moskova Tarihi Cami olarak ünlüdür. 1993’te temel onarımdan geçtikten sonra önemi daha da artan bu ibadet yerinin dünya ile elektronik iletişimi çok gelişmiştir. Bu caminin çocukları, gençleri ve bayanları İslam dini kurallarına ve ahlakına göre eğitim merkezi bir yandan internet üzerinden çok yaygınlık kazanmış durumda iken, ayrıca başkentin “Balşaya Tatarskaya” No 28 adresinde halka açık eğitim merkezleri de etkinliklerini sürdürüyor.

Moskova’nın “İnanç” ve “Yardım” Cami Kompleksi

Bu komplekste 1 çatı altında Tatar “” ve Azerbaycan Şii cem evi “İnanç” toplanmıştır. Kompleks 1999’da açıldı. “Yardım” cami 1993’te açılan bir sunni-hanefi ibadet merkezi olarak inşa edilmiştir. “Yardım” camite bağlı imam hatip okulu, yüksek İslam eğitim merkezi, İslam yardımlaşma derneği,  İslam din ve tarih eğitimi verilen merkez, Tatar ve Arap dil öğretim kurs ve enstitüsü faaliyet gösteriyor. “İnanç” ve “Yardım” merkezine bağlı “Hilal hizmet merkezi ve geleneksel hizmetler sunulan bölümler de açılmıştır. Burada düzenlenen forum. Panel, kurultay ve sergiler için de bölümler ayrılmış, kahvehane ve lokanta da yöresel yemekler sunmaktadır “Haçaturyan” No 8 adresinde bulunan bu İslam dini kompleksinde Cumaya gelenlerin sayısı en ay 3 bin kişidir.
Anıt Cami

İkinci Dünya Savaşı’nda can feda eden Müslümanlar anısına kurulan Anıt Cami Moskova’nın Şehitler Ormanı Bölgesinde bulunur. Cami, Tatar, Özbek ve Kafkasya halkları yüksek mimar ve sanat özelliklerine uygun olarak kurulmuştur.  1997’de açılan Cami’nin açılış törenlerine Moskova elediye Başkanı ile birlikte Kazakistan, Baş Türkistan ve Tataristan devlet başkanları da katıldılar. Moskova’da yaşayan Türk, Kazak ve Dagistanlıların en sık uğradığı ibadet yeridir. Adresi “Minskaya” No 26’dır.

Büyük Cami

Moskova Büyük Cami Rusya Başkentinin merkezinde bulunur. 18 90 m2 üzerine kurulmuş 6 katlı bir sanat eseridir. İçinde 10 bin kişi birden namaz kılabilir. 23 Eylül 2015 yılında hizmete açıldı. Açılış Töreninde Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyib Erdoğan ve Filistin yöneticisi Mahmut Abbas ile birlikte Azerbeycan, Ürdün, İran, Kazakistan, Katar, Kuveyt, Kırgızistan, Suudi Arabistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’dan delegeler hazır bulundu.

Moskova’nın her 6 sakininden birisi Müslüman

İslam nüfus ve etkisi bakımından Moskova’da ikinci dindir. Moskova çok etnikli, çok kültürlü ve çok dinli bir şehirdir. Her etnik topluluğun, milletlerin kendi din ve kültürlerine, geleneklerine sahip çıkarak etnikler ve kültürler arası etkileşimin gelişmesine katkıda bulunması ülkede yeni bir uygarlık çabalarının temellerini oluşturuyor. Moskova 2018 Dünya Futbol Birinciliği hazırlıklarını bütün kültürlerin ortaklığı ve işbirliği ortamında gerçekleştirmeye özenle başlamış bulunuyor.