85 yaşını doldurmasına iki hafta kala Bulgar sinemasının en büyük ustalarından biri Rangel Vılçanov dünyaya gözlerini yumdu. Yaklaşık 20 sinema filminin yönetmeni, sekiz filmin senaryo yazarı, kendisi bir kaç filmde ve tiyatro sahnesinde de oynadı. Bulgaristan’ın 20. Yüzyılda bir numaralı sinema yönetmeni seçildi. Avrupa sinema akademisinin üyesidir. Çok sayıda Bulgar ve uluslararası ödülün sahibi.

2006 yılında ‘Boyana’ sinema stüdyosunda tuhaf bir töreni hatırlıyorum. 80’li yılların simgesel filmi ‘A sega nakıde?’ – ‘Şimdi nereye?’ filminin 20. yıl dönümü kutlanıyordu. Bu filmde yönetmen Ulusal Tiyatro ve Sinema Akademisi’nin genç, iddialı, hayallerle dolu 26 üniversiteliyi bir araya getiriyor. Çekimler büyük ölçüde uyarlamaya dayalı, karakterler sadece çizili. Rejisör ve ilk adımlarını atan artistler kahramanları hep beraber uydurup hayatla dolduruyor. Günümüzde Sofiya Film Fest müdürü olan Stefan Kitanov, ‘Bu benim sinemaya girişimdi, diye anlatıyor. Rangel Vılçanov ile çalışmak çok heyecan vericiydi, eşsiz bir hava yaratıyordu. Hepimiz büyülü gibiydik. Bizim neslimizin hatırladığı en temiz anlardan biridir.’

O zaman 2006 yılında ‘Boyana’ stüdyosunda ‘A sega nakıde?’ – ‘Şimdi nereye?’ filminin aynı ekip ile devamının çekimleri başladı. Amacı aynı bu üniversiteliler ile ne olduğunu görmek, geçiş döneminin nesli ile neler olduğunu anlatmak. Bu hem sinema tarihi için hem de toplumumuz için ilginçti.

Rangel Vılçanov çok orijinal ve standart dışı bir sanatçıdır. Filmlerinde büyük hayal gücü ile deneylerde bulunur. Örneğin ‘Rugan kunduralı meçhul asker’ filminde çok sayıda amatör, halktan insanlar çekimlere katılır, yedi yaşında bir oğlanın gözüyle eski Bulgar köyünü gezer, gelenekleri ve adetlerini anlatır ve ta Buckingham Sarayına varmaktadır.
Rangel Vılçanov’un tiyatro sahnesindeki en parlak rolü edebiyatımızın klasik yazarı Yordan Radiçkov’un ‘Lazaritsa’ piyesindedir.Burada Rangel Vılçanov yaşına rağmen akıl almaz bir enerji ile kudurmuş zannettiği köpeğini öldürmeyi kararlaştıran köylüyü oynuyor. Adam ise bir ağacın üstünde rehin kalmaktadır. Bu ağaçtan daldan dala atlayarak eski zamanları hatırlatıyor, köpeğe küfür ediyordu.

Son yıllarda sağlık sorunları vardı Rangel Vılçanov’un. Ama buna rağmen üç kitap yazdı. Birinin başlığı ise “Hepimiz öleceğiz, şimdi ise şerefe”.

Ruhun şad olsun, maestro!

Türkçesi: Müjgan Baharova / Yazı: Veneta Pavlova – BNR