Alman-Bulgar Sanayi ve Ticaret Odasının bu yılki Bulgaristan’da iş ortamına ilişkin anket sonuçları, Bulgaristan’da faaliyet yürüten Alman şirketleri önündeki en büyük sorunun nitelikli personel sıkıntısı olduğunu gösteriyor. Bu soruna rağmen Alman girişimcilerin yaklaşık yarısı bu yıl daha fazla yatırım planlıyor.
Kuşkusuz ülkemizdeki işverenlerin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri, bitmek bilmeyen göç, demografik kriz ve Bulgaristan’da sunulan eğitim kalitesinin yetersizliğinden kaynaklanan nitelikli işgücü sıkıntısıdır. İşletmelerin yüzde 48’i yeni işçi almak istediğini, yüzde 7’si ise işçilerin bir kısmını işten çıkaracağını söylüyor. Sonuçlar geçen yılki ankete göre değişmedi.
Katılımcıların çoğunluğu (yüzde 53) Bulgaristan’daki ekonomik durumu tatminkar bir şekilde değerlendirmekte, yüzde 44’ü ise ülkedeki ekonominin genel durumunun bu yıl içinde iyileştireceğine inanmaktadır. Şirketler, işleri konusunda daha iyimser. Ankete katılanların yüzde 63’ü, işletmelerinin durumunun bu yıl düzeleceğine inandığını, yüzde 49’u ihracatın artmasına bel bağladığını ve yüzde 46’sı 2018’de daha fazla yatırım planladığını söyledi. Ankete katılan Alman-Bulgar Sanayi ve Ticaret Odası’na üye olan şirketlerin yüzde 88’i, “Tekrar Bulgaristan’a yatırım yapar mısınız?” sorusuna olumlu cevap verdi. Bir kıyaslama yapacak olursak, geçen yılki ankete katılan şirketlerin yüzde 90’ı olumlu cevap vermişti.
Bu yıl da ülkemiz akademik eğitimin kalitesine göre sıralamada son sırada yer aldı. Ankete katılanların yüzde 20’sinden biraz fazlası, ülkemizde işgücü piyasasının gereksinimlerini karşılayan uzmanlar yetiştirildiğine inanmaktadır. Mesleki eğitimde belli bir gelişme var. Krizle başa çıkmak için somut önlemler olarak yatırımcılar, yurtdışındaki vatandaşların ülkeye çekilmesi, üçüncü ülkelerden işçi getirilmesi ve eğitime yatırım yapılması gerektiğini düşünüyor. İşverenlerin planladığı işgücü maliyetlerindeki artış yaklaşık yüzde 10 oranında olacak. Yükselen işgücü maliyetleri ve yetersiz verimlilik de işverenleri endişelendiriyor.
Bulgaristan’ın Avrupa Birliği’ne üyeliği, şüphesiz ülkemizin rekabet avantajlarından biridir. Sorulara yanıt verenlerin yüzde 83’ü bundan ya memnun, ya da çok memnundur. Giderek daha fazla şirket, ülkenin Avro Bölgesine girişini destekleyen şirketlerin sayısı giderek artıyor. Geçen yıl bu oran yüzde 42 iken bu yıl yüzde 48’e yükseldi. Şirketlerin yüzde 36’sı ise tek Avrupa para biriminin piyasaya sürülmesinden endişe duyuyor.
Yolsuzluk, hukukun üstünlüğünün olmaması ve kamu ihale alımlarında şeffaflığın olmaması, Bulgaristan’daki iş dünyası önündeki başlıca zorluklar arasında yer almaya devam ediyor. Katılımcıların yüzde 72’si yolsuzlukla ve suçla mücadelede kaydedilen ilerlemeden memnun değil. Kamu yönetimine duyulan güven asgari düzeyde olsa da artış gösterdi. Siyasi ve sosyal istikrar açısından memnuniyet düzeyi Orta ve Doğu Avrupa için ortalamanın biraz üzerindedir. Bu, ekonomi politikasının öngörülebilirliğiyle ilgili değildir.
Vergi yükü ve işgücü maliyeti ile ilgili olarak Bulgaristan bu yıl da anketi paralel olarak gerçekleştiren Orta ve Doğu Avrupa’daki diğer 16 ülke arasındaki sıralamada sırasıyla birinci ve ikinci olmak üzere bu yıl da ön sıralarda yer almaktadır.
Bulgaristan’ın AB Konseyi Dönem Başkanlığı’nın ekonominin katalizörü rolü hakkındaki görüşlerde ayrılık var. Yüzde 44’ü katalitik bir rol oynayacağına inanıyor. Bu konuda şüpheci olanların sayısı da tam olarak bu orandadır.
Anket çalışması, 1 Şubat-1 Mart 2018 döneminde Alman-Bulgar Sanayi ve Ticaret Odası’na üye olan 108 şirketin katılımıyla 15 Orta ve Doğu Avrupa ülkesinde eşzamanlı olarak yapıldı. Katılımcı şirketlerin yüzde 71’i küçük ve orta ölçekli işletmeler kategorisine girmektedir. 250’den fazla çalışanı olan büyük işletmeler yüzde 29’dur. Anket, iş ortamının bir nevi barometresidir ve Bulgaristan’ın bir yatırım destinasyonu olarak güçlü ve zayıf yanlarını vurgular.
Almanya Federal İstatistik Ofisinden alınan verilere göre, geçtiğimiz yıl Bulgaristan ile Almanya arasındaki ticaret hacmi, önceki yıla göre yüzde 12,7 artarak 7, 51 milyar avroluk yeni rekor bir seviyeye ulaştı. Almanya’dan yapılan ithalata göre, Bulgaristan’ın ihracatı önde gidiyor. Almanya’nın ticaret açığı 136,6 milyon Avro ‘dur. Ülkemiz, Almanya’ya 382 milyar Avro (önceki yıla göre yüzde 20,1 artış) değerinde mal ihraç etti, Almanya’dan ithal edilen mallar ise 3.68 milyar Avro (bir önceki yıla göre yüzde 6 artış) değerindedir. Bulgaristan Merkez Bankası (BNB) verilerine göre 2017 yılında Bulgaristan’daki Alman yatırımlarının değeri 130,7 milyon Avro ‘dur.
Kırcaali Haber
